Leczenie zatorowości płucnej

Zatorowość płucna

1. Co to jest zatorowość płucna?

Zatorowość płucna jest groźnym powikłaniem zakrzepicy żył głębokich. Powstaje, gdy zakrzepy żylne przemieszczają się do tętnicy płucnej, powodując jej zator i blokując przepływ krwi. Do najczęstszych przyczyn należą:

Nadmierna krzepliwość krwi,
Zwiększona lepkość krwi,
Żylaki nóg,
Zapalenie żył,
Długotrwały brak aktywności ruchowej,
Stosowanie antykoncepcji hormonalnej,
Zaawansowany wiek (powyżej 60 lat).

2. Jak ją rozpoznać?

Objawy zatorowości płucnej zależą od jej nasilenia:

Łagodna postać: Może przebiegać bezobjawowo lub z niewielkimi dolegliwościami, często niewykrywalna za życia pacjenta.
Masywna postać: Objawy obejmują nagłe duszności, ból zamostkowy, przyspieszone tętno i oddech, niepokój, spadek ciśnienia tętniczego, omdlenia, a nawet zgon.

3. Przyczyny choroby

Do czynników ryzyka należą:

Długotrwałe unieruchomienie (np. po operacjach),
Niewydolność serca, otyłość, trombofilia,
Poważne operacje kończyn dolnych lub jamy brzusznej,
Nowotwory złośliwe, sepsa, urazy i złamania,
Żylaki nóg, wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Inne przyczyny:

Płyn owodniowy – dostający się do krwiobiegu przy przedwczesnym odklejeniu łożyska,
Powietrze – wprowadzone podczas zakładania/usuwania cewnika,
Tkanka tłuszczowa – po złamaniu kości długiej,
Tkanki nowotworowe i ciała obce.

4. Jak rozpoznać chorobę?

Zatorowość płucna bywa trudna do rozpoznania, ponieważ jej objawy mogą przypominać inne choroby, np. zapalenie płuc czy zawał serca. Diagnostyka obejmuje:

Wywiad i badanie fizykalne,
Badania obrazowe:
- EKG, RTG klatki piersiowej, scyntygrafia perfuzyjna, spiralna tomografia komputerowa, arteriografia, echokardiografia.
Badania laboratoryjne:
- Oznaczenie troponin sercowych i peptydów natriuretycznych.

5. Leczenie zatorowości płucnej

Metoda leczenia zależy od ciężkości choroby:

Łagodna postać: Leczenie przeciwzakrzepowe (heparyna, leki doustne).
Ciężka postać: Hospitalizacja i leczenie trombolityczne – podanie preparatu rozpuszczającego skrzepliny. W najcięższych przypadkach stosuje się zabieg chirurgiczny (mechaniczne usunięcie lub rozdrobnienie skrzepliny).

6. Powikłania

Zawał płuca (10-15% przypadków) – martwica tkanki płucnej z powodu niedotlenienia,
Zator tętnicy głównej lub jej gałęzi: Może skutkować natychmiastowym zgonem.

7. Zatorowość płucna a ciąża

Ciąża zwiększa ryzyko zakrzepicy i zatorowości płucnej. Diagnostyka opiera się na badaniach obrazowych, które są bezpieczne dla płodu.

Leczenie: Leki przeciwzakrzepowe, które nie przenikają przez barierę łożyskową.
Przeciwwskazania: Nie stosuje się leków trombolitycznych w czasie ciąży.