Rak piersi - diagnostyka i leczenie

Najczęściej występującym nowotworem wśród kobiet jest rak piersi. Przeważnie choroba ta rozwija się u kobiet między 50. a 70. rokiem życia i to właśnie ta grupa jest dotknięta najwyższym ryzykiem zachorowania. W celu zmniejszenia tego ryzyka niezbędne jest prowadzenie odpowiedniej profilaktyki. Podstawą jest regularna samokontrola piersi.

Mimo, że wciąż przybywa akcji społecznych o tematyce profilaktyki raka piersi, to wciąż wiele kobiet zapomina o samodzielnym badaniu lub nie robi tego wcale. Wykrycie wyraźnie wyczuwalnego guza może już świadczyć o zaawansowaniu choroby.

Najważniejszym (choć nie jedynym) badaniem profilaktycznym w kierunku wykrycia raka piersi jest mammografia. W leczeniu raka piersi wykorzystuje się operacje, chemioterapię i radioterapię.

Tak jak w przypadku innych nowotworów, przyczyny raka piersi wciąż nie są rozpoznane. Niewątpliwie najważniejszym czynnikiem determinującym zachowanie jest genetyka. Oto czynniki zwiększające ryzyko zachorowania:

1. Dziedziczenie. Ryzyko zachorowania na nowotwór piersi jest tym większe, im bliższy jest stopień pokrewieństwa. Tak więc prawdopodobieństwo u kobiety, której matka chorowała wynosi aż 50%. Dlatego osoby zaliczane do grupy ryzyka powinny ze szczególną dokładnością poddawać się regularnym badaniom i prowadzić zdrowy tryb życia.
2. Wiek. Statystyki dowodzą, że objawy nowotworu piersi najczęściej pojawiają się u kobiet pomiędzy 50. a 70. rokiem życia. Sondaże wskazują, że aż 77% chorujących kobiet usłyszało diagnozę w wieku powyżej 50 lat.
3. Otyłość. Zbyt duża nadwaga zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworu, a dodatkowo znacznie utrudnia jego wykrycie.
4. Czynniki wewnętrzne. Rak piersi częściej występuje u kobiet, które rozpoczęły miesiączkowanie przed 12. rokiem życia i które przechodziły menopauzę po 55. roku życia.
5. Czynniki zewnętrzne. Tutaj mieszczą się m.in. hormonalne środki antykoncepcyjne i hormonalna terapia zastępcza.
6. Nieodpowiednia dieta. Częste spożywanie potraw wysokotłuszczowych może zwiększać ryzyko mutacji nowotworowych w komórkach.
7. Niezdrowy tryb życia. To wszystko, co ma negatywny wpływ na zdrowie, w tym papierosy i alkohol.
8. Płeć. Oczywiście rak piersi może wystąpić również u mężczyzn, jednak znacznie powszechniejszy jest u kobiet.
9. Rasa. Na nowotwór tego rodzaju zdecydowanie częściej zapadają kobiety białe niż czarne, jednak to kobiety z krajów afrykańskich częściej umierają z powodu tej choroby. W tym przypadku na liczbę zachorowań wpływa czynnik geograficzny. Nowotwór piersi jest bardziej rozpowszechniony w krajach zachodnich, niż w Azji czy Afryce.

Objawy i diagnostyka raka piersi

Na ogół kobiety, u których rozpoznano nowotwór, zgłosiły się do lekarza z objawem wyczuwania pod palcami niewielkich guzków w obrębie piersi. Takie zmiany mogą występować pojedynczo lub mnogo.

Podczas samodzielnego badania należy:

• dokładnie obejrzeć piersi oceniając, czy nie nastąpiła zmiana w kształcie lub wyglądzie piersi albo sutka (nieregularność, wklęsłość),
• sprawdzić, czy nie występuje obrzęk,
• skontrolować występowanie guzków w obrębie piersi i pod pachą,
• nacisnąć brodawkę w celu oceny wyciekania ciemniejszej wydzieliny lub krwi,
• ocenić zaczerwienienie i stwardnienie skóry,
• skontrolować poszerzenie żył skóry piersi,
• sprawdzić, czy na brodawce nie wystąpiła wysypka.

Jeżeli kobieta zaobserwuje u siebie którekolwiek z powyższych objawów, powinna jak najprędzej udać się do lekarza.

Lekarz zleci szereg badań dodatkowych, które pozwolą potwierdzić lub wykluczyć, że mamy do czynienia z chorobą nowotworową.

Oto lista badań, które wykonuje się w diagnostyce raka piersi:

• mammografia,
• ultrasonografia (pozwala odróżnić guz od torbieli i skutecznie ocenić położenie zmiany; badanie zalecane szczególnie kobietom młodym i ciężarnym, ponieważ nie emituje szkodliwego promieniowania),
• biopsja cienkoigłowa (nakłucie cienką igłą w celu pobrania materiału do badań),
• biopsja gruboigłowa (pobranie tkanki do badania i oceny pod mikroskopem),
• biopsja otwarta (polega na nacięciu skóry i usunięciu całego guzka wraz z fragmentem otaczających tkanek).

Jak przebiega leczenie raka piersi?

Wszelkie nowotwory złośliwe leczy się chirurgicznie. Dla uzupełnienia terapii stosuje się chemioterapię, radioterapię, hormonoterapię.

Chirurgiczne leczenie raka piersi polega na wycięciu gruczołu piersiowego wraz z węzłami chłonnymi i mięśniami piersiowymi, tzw. chirurgia doszczętna. Mastektomię stosuje się wówczas, gdy nie ma możliwości wycięcia samego guzka (tzw. chirurgia oszczędzająca).

Chemioterapia to leczenie farmakologiczne w celu zniszczenia niewykrywalnych klinicznie mikroprzerzutów, które mogą następować w początkowych fazach istnienia nowotworu. Radioterapia wykorzystuje promieniowanie jonizujące niszczące komórki rakowe.

Wszystkie te metody zwiększają szanse na wyleczenie pacjenta.

Oczywiście rak piersi jest schorzeniem niezwykle poważnym, ale przy regularnych badaniach i samokontroli, a więc wczesnym wykryciu daje szanse na całkowite wyleczenie. Dlatego wciąż tyle mówi się o konieczności wizyt kontrolnych. Im wcześniej guz zostanie wykryty, tym większe szanse na to, że nie doprowadzi on do śmierci.