Co to jest zakrzepica żylna?

Schorzenie określane mianem zakrzepicy żylnej powstaje wówczas, gdy w żyłach kończyn dolnych tworzą się skrzepliny (zakrzepy). Co ważne, choroba może postępować i z mięśni łydek może przedostawać się do większych żył znajdujących się w udach, a nawet miednicy czy jamie brzusznej. Niebezpieczne dla życia są sytuacje, w których płynący z prądem krwi zakrzep przechodzi przez serce i dociera do płuc. Powstaje wtedy zator tętnicy płucnej (zatorowość płucna).

Oto czynniki sprzyjające powstawaniu zakrzepicy żylnej:

• spowolniony przepływ krwi w żyłach,
• genetycznie uwarunkowana skłonność do nadmiernej krzepliwości krwi,
• żylaki nóg,
• przewlekłe zapalenie żył,
• złamanie kończyny dolnej,
• niewydolność serca,
• zażywanie antykoncepcji hormonalnej, stosowanie hormonalnej terapii zastępczej,
• siedzący tryb życia i zbyt mała ilość ruchu,
• otyłość,
• palenie papierosów,
• podróżowanie samolotem.

Czy to zakrzepica? Symptomy

W zależności od miejsca, w którym wystąpi choroba, obecne są różne objawy. Zakrzepica żylna może obejmować cały obszar kończyny, co powoduje jej zaczerwienienie i zasinienie. Uwaga! Choroba ta jest bardzo niebezpieczna i może się skończyć martwicą kończyny. W rozpoznaniu schorzenia wykonuje się badanie ultrasonograficzne (próba uciskowa) i obrazowanie dopplerowskie.

W leczeniu zakrzepicy stosuje się:

• leki przeciwzakrzepowe (heparyna drobnocząsteczkowa, heparyna niefrakcjonowana, doustne antykoagulanty),
• leki trombolityczne na rozpuszczenie skrzepu (steptokinaza i aktywator plazminogenu),
• chirurgiczne usunięcie skrzeplin.

Wskazania do chirurgicznego leczenia zakrzepicy obejmują:

• bolesny obrzęk siniczy kończyny,
• zakrzepica żył udowo-biodrowych trwająca krócej niż pięć dni,
• wystąpienie przeciwwskazań do zastosowania leków trombolitycznych lub heparyny.

Zagrożenia powodowane żylną chorobą zakrzepowo-zatorową

Nadmierna gęstość krwi podnosi poziom ryzyka wystąpienia zakrzepów i zatorów. W grupie ryzyka znajdują się również osoby starsze, tj. po 60. roku życia, osoby z nadwagą, cierpiące na żylaki, zapalenia żył, pacjenci dziedzicznie obciążeni genetyczną nadmierną lepkością krwi, osoby niepełnosprawne ruchowo, kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną i hormonalną terapię zastępczą. Pamiętajmy, że zakrzep żylny wywołuje poważne zagrożenie dla zdrowia i życia! Może bowiem spowodować zator tętnicy płucnej, a w konsekwencji zgon chorego. Zator tętnicy płucnej jest wciąż zbyt rzadko rozpoznawalną chorobą. Ryzyko śmierci w przypadku zatorowości nieleczonej wynosi 30%, a w przypadku zatorowości leczonej utrzymuje się na poziomie około 8%.

Profilaktyka zakrzepicy żylnej

Każda zdrowa osoba, która prowadzi siedzący tryb życia z powodu wykonywanej pracy, powinna robić regularne przerwy i zmieniać pozycję ciała. Warto wykonywać proste ćwiczenia polegające na zginaniu stóp i spinaniu mięśni łydek. W przypadku osób otyłych, stosujących antykoncepcję hormonalną, hormonalną terapię zastępczą lub u kobiet w ciąży zaleca się noszenie pończoch lub podkolanówek uciskowych. Pomocne może być też bandażowanie nóg. W niektórych przypadkach lekarze zalecają profilaktyczne wykonywanie iniekcji z heparyny.