Chirurgiczne leczenie otyłości

Ostateczne chirurgiczne leczenie otyłości powinno być poprzedzone leczeniem zachowawczym z wykorzystaniem diety i farmakoterapii. Dopiero po jego zakończeniu można przystąpić do kolejnego kroku - zabiegów chirurgicznych.

Chirurgia bariatryczna jest skuteczną metodą leczenia skrajnej otyłości.

Przed rozpoczęciem operacyjnego leczenia otyłości, pacjent odbywa rozmowę z lekarzem lub psychologiem, który ocenia jego determinację oraz gotowość do radykalnych zmian w sposobie życia. Lekarz sprawdza, czy pacjent przejawia dużą motywację i chęć do zmian oraz zdaje sobie sprawę z nowych wyzwań w zakresie ograniczenia spożywanego jedzenia, jakie stawiają operacje bariatryczne, a także bezwzględnego przestrzegania zaleceń lekarskich po zabiegu.

Najczęściej stosuje się chirurgiczne zabiegi laparoskopowe, ale operacyjne leczenie otyłości przewiduje także inne metody, różniące się wielkością osiągniętej redukcji masy ciała i częstością powikłań.

WSKAZANIA do chirurgicznego leczenia otyłości:

- otyłość III stopnia (BMI>40 kg/m2)
- otyłość II stopnia (BMI>35 kg/m2), jeżeli występują dodatkowe choroby związane z zaawansowaną nadwagą (cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, zespół obturacyjnego bezdechu sennego,ciężka choroba zwyrodnieniowa stawów)

PRZECIWWSKAZANIA do chirurgicznego leczenia otyłości:

- zaburzenia psychiczne (schizofrenia, ciężka depresja, bulimia, tendencje samobójcze)
- choroby endokrynologiczne (zaburzenia czynności nadnerczy i tarczycy)
- nadużywanie alkoholu lub środków odurzających
- choroby zapalne przewodu pokarmowego
- choroby nowotworowe
- choroba refluksowa przełyku (względne przeciwwskazanie do zastosowania opaski żołądkowej)

TYPY zabiegów bariatrycznych:

- metody restrykcyjne
- metody zmniejszające wchłanianie spożytego pokarmu (zmniejszenie żołądka)
- kombinacje obu metod (pomost omijający żołądek, stymulacja elektryczna żołądka)

Najczęstsze POWIKŁANIA
(częstość poważniejszych powikłań wynosi około 10%):

- zatorowość płucna,
- przeciek w miejscu zespolenia i zapalenie otrzewnej, niewydolność oddechowa,
- zakażenia rany operacyjnej,
- niedrożność lub owrzodzenia miejsca zespolenia,
- zaparcia lub biegunki (w zależności od typu zabiegu),
- długoterminowe ? kamica żółciowa, utrzymujące się wymioty, tzw. zespół przeciążenia cukrem (tzw. dumping syndrome) oraz niedobory żywieniowe.

Zabiegi bariatryczne obejmują następujące ZALECENIA DIETETYCZNE:

- zmniejszenie wielkości jednorazowego posiłku
- powolne i dokładne przeżuwanie pokarmu
- oddzielne przyjmowanie płynów i pokarmów stałych
- unikanie źle tolerowanych pokarmów
- suplementacje preparatów wielowitaminowych oraz mikro- i makroelementów


W naszym szpitalu PROCES KWALIFIKACJI PACJENTA do chirurgicznego leczenia otyłości (operacja zmniejszenia żołądka lub Gastric By-pass) obejmuje:

1. konsultacje:

• dietetyczną
• psychologiczną
• chirurgiczną
• anestezjologiczną
• endokrynologiczną

2. element diagnostyczny:

• badania laboratoryjne
• spirometrię
• echo serca
• gastroskopię
• USG jamy brzusznej
• USG żył kończyn dolnych

Operacje bariatryczne są rozwiązaniem wyłącznie dla pacjentów z zaawansowaną otyłością (wskaźnik BMI powyżej 35), do 65. roku życia. U dzieci i młodzieży w Polsce tego rodzaju metod leczenia otyłości praktycznie się nie stosuje. Zabiegowi można poddać się nieodpłatnie, o ile pacjent uzyska skierowanie do specjalisty bariatry od lekarza pierwszego kontaktu. W Szpitalu Europejskie Centrum Zdrowia Otwock operacje bariatryczne wykonywane są wyłącznie komercyjnie. W nowoczesnej chirurgii bariatrycznej najczęściej wykonuje się operacje zmniejszenia żołądka, których celem jest ograniczenie apetytu, wytworzenie uczucia sytości już po spożyciu niewielkiej ilości pokarmu oraz zmniejszenie ilości spożywanego jedzenia. Zabiegi skutkują znacznym spadkiem masy ciała już od pierwszych dni po wyjściu ze szpitala. Pacjent odzyskuje formę, dobre samopoczucie, sprawność. Zmniejszają się dolegliwości wynikające z nadmiernego ciężaru ciała.

Rodzaje operacji bariatrycznych:

by-pass żołądkowy - zakłada się go laparoskopowo. Operacja polega na wytworzeniu z górnej części żołądka niewielkiego zbiornika, który łączony jest z jelitem cienkim. Niewielkie ilości pożywienia przynoszą uczucie sytości. Jedzenie trawione jest dopiero w końcowym odcinku jelita cienkiego, co zmniejsza ilość wchłanianych kalorii.

balon żołądkowy - do żołądka laparoskopowo wprowadzany jest silikonowy balonik, który wypełnia się solą fizjologiczną do określonej pojemności. Balonik powoduje uczucie sytości, przez co zjada się zdecydowanie mniejsze porcje. Po pół roku kuracji balonik usuwa się.

opaska żołądkowa - na żołądek zakłada się silikonową opaskę, która rozdziela narząd na dwie części. Pacjent zjada tylko tyle, ile mieści pierwsza część żołądka wydzielona opaską. Metoda wymaga specjalnej diety półpłynnej. Opaskę można zdjąć w dowolnym momencie.

mankietowa resekcja żołądka - krótko mówiąc to wycięcie fragmentu żołądka tak, aby pozostało jakieś 30% jego objętości. Pozostawiony fragment żołądka mieści ok. 150 ml pokarmu. Narząd nie wydziela też już hormonu pobudzającego łaknienie. Ta metoda chirurgicznego leczenia otyłości wymusza specjalną dietę. Do końca życia pacjent może zjadać tylko rozdrobnione pokarmy w niewielkich porcjach.

wyłączenie żółciowo-trzustkowe - jedna z najrzadziej przeprowadzanych operacji bariatrycznych. Polega na wycięciu 2/3 żołądka i podzieleniu jelita cienkiego na trzy części. Dwie części jelita łączą się z trzecią tworząc kształt litery "Y". Pierwsza część wiedzie do żołądka i przez nią przechodzi trawiony pokarm. Druga zaś połączona jest z przewodami żółciowymi i służy do transportowania soków trawiennych. Trawienie następuje w trzeciej części jelita cienkiego. Ta metoda skutkuje osłabionym wchłanianiem składników odżywczych. Jest też obarczona groźbą powikłań, dlatego na ogół wykonuje się ją, gdy pozostałe metody nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.