Polacy wśród zespołów wykorzystujących techniki jądrowe oraz diagnostykę obrazową w ochronie obiektów dziedzictwa kulturowego.
W dniu 22 września 2021 r., dr n. med. Łukasz Kownacki z Europejskiego Centrum Zdrowia Otwock wraz z Zespołem Muzeum Narodowego w Warszawie (MNW) reprezentował Polskę podczas 65-tej Konferencji Generalnej Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA ONZ), w sesji "Atoms for Heritage", która dotyczyła ochrony dziedzictwa kulturowego i naturalnego za pomocą technik jądrowych.
„Dzięki wykorzystaniu najnowszych technologii diagnostyki obrazowej możemy przekształcać obrazy oraz inne dzieła sztuki w komputerowo generowane obiekty 3D, aby szczegółowo zbadać ich wewnętrzną strukturę oraz materiały, z których są wykonane. Ponadto, przełomowa medyczna technologia rzeczywistości mieszanej (ang. Mixed Reality, XR) otwiera nowe możliwości poznawcze i edukacyjne nie tylko w zakresie medycyny, ale i w innych dziedzinach badań - na przykład dzieł sztuki." - stwierdził dr Kownacki, radiolog z Zakładu Diagnostyki Obrazowej ECZ Otwock.
Organizatorzy sesji podkreślili, że nowoczesne techniki jądrowe i badania obrazowe odgrywają coraz ważniejszą rolę w zachowaniu naszego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Metody te są szybkie, dokładne i przyjazne dla środowiska. Zachowanie dziedzictwa ma kluczowe znaczenie m.in. w zrozumieniu własnej tożsamości, historii, zwyczajów oraz także dla poznawania innych kultur. Techniki jądrowe są stosowane od wielu lat do badań cennych obiektów o wartości kulturowej i w odróżnieniu od innych metod nie są destrukcyjne. Oznacza to, że nie pozostawiają śladów na ocenianym przedmiocie ani nie powodują żadnych uszkodzeń.
Polska może pochwalić się bogatym doświadczeniem w wykorzystaniu tych technologii do analizy różnych obiektów, w tym zaprezentowanych na Konferencji obrazów mistrzów weneckich z okresu z XIV-XVIII wieku a także starożytnych mumii egipskich.
Nuklearne techniki analityczne pomagają nie tylko w analizie materiałów z których wykonane są artefakty , ale także pozwalają określić czas i miejsce ich powstania. Naukowcy mogą stosować techniki wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie i neutrony oraz wiązki energii z akceleratorów do tworzenia obrazów 2D i 3D obiektów z wysoką czułością i dokładnością.
W związku z pandemią COVID-19, Konferencja odbyła się w sposób hybrydowy: stacjonarnie oraz wirtualnie. W sesji "Atoms for Heritage" uczestniczyło łącznie podnad 400 przedstawicieli spośród delegacji około 200 krajów zrzeszonych w IAEA.
Polskę zapreprezentowali wspólnie Łukasz Kownacki z ECZ Otwock oraz Dorota Ignatowicz-Woźniakowska (główna konserwator) i Magdalena Kurpik z Muzeum Narodowego w Warszawie przedstawiając wykład pt. „Od autoradiografii do rzeczywistości mieszanej. Radiologia w służbie ochrony dziedzictwa kulturowego. Doświadczenia Muzeum Narodowego w Warszawie”. Wykład przeprowadzony został zdalnie wprost z Pracowni Tomografii Komputerowj II Zakładu Diagnostyki Obrazowej ECZ Otwock, w której wykonywane są badania dzieł sztuki.
Pozostałe wystąpienia przedstawili: Dina Atwa z Grand Egyptian Museum, Geraldine Jacobsen z Australian Nuclear Science and Technology Organization, Hassan AbdEl-Rehim z National Center For Radiation Research and Technology w Egipcie oraz Pablo Vasquez z Nuclear and Energy Research Institute w Brazylii. Sesję otworzył J.E. Xavier Sticker - ambasador Francji przy ONZ, który jednocześnie zaprezentował najnowsze osiągnięcia Muzeum Louvre w Paryżu.
Informacje w temacie dostępne są w serwisie IAEA pod adresem:
Opis projektu współpracy ECZ Otwock i Muzeum Narodowego w Warszawie dostępny jest w serwisie MNW pod adresem:
